مرکز مطالعات جمهوری اسلامی دانشگاه دولتی ایران سن پترزبورگ "دانشکده ایرانیکوم"
مدیر پروژه: شوروخوف ولادیمیر آندریویچ، دکترای تاریخ و دانشیار انستیتو تاریخ دانشگاه دولتی سنت پترزبورگ
هدف این پروژه پژوهش، ترجمه و انتشار علمی اسناد قدیمی موجود در آرشیو روسیه (رگادا) و آرشیو سیاست خارجی امپراتوری روسیه، نامه های شاهان و طومارنامه های سفرا و فرستادگان، عریضه¬ها و اسناد سفرها و هیئت¬های اعزامی به زبان فارسی است که مربوط به دوره صفوی در ایران (1722 -1501) و خطاب به پادشاهان روسی و نمایندگان حکومت تزاری است.
سطح مناسبات خارجی دولت روسیه با ایران در دوره مورد بررسی بسیار وسیع بوده است. در طول دویست سال 29 سفیر و هیئت اعزامی سلسله صفوی همزمان در قالب کاروانهای تجاری از مسکو بازدید کردند. معمولا بخش اروپای شرقی مسیر حرکت آنان یا از قلعه تِرِک و یا از آستراخان شروع می شد. سفر چندین ماه به طول می کشید. در طول این مدت، دیپلمات ها و بازرگانان فعالانه با نمایندگان کشور میزبان پیرامون موضوعات مختلف مکاتبه می کردند؛ از دلایل سفرشان و وقایع سیاسی داخلی در فرمانروایی "قزلباش" گرفته تا مشکلات روزمرهای که برای حل و فصل آنان به مساعدت و یاری میزبان امید داشتند. اندي بيک، کای، حاجی خسرو و بسیاری دیگر از نمایندگان سلسله صفوی از ایران با ملازمان بسیار و هدایای فراوان وارد کشور می شدند.
وظیفه تدارکات و پشتیبانی مالی فرستادگان به طور معمول بر عهده کشور میزبان بود. با توجه بدین شرایط، موفقیت ماموریت دیپلماتیک آنها به طور مستقیم به جدیت مکاتبات سفرا و فرستادگان ایران با دولت روسیه بستگی داشت.
شرایطی که در بالا توضیح داده شد، منحصر به فرد بودن و تنوع محتوایی نامهها و پیامهای شاهان، سفرا و بازرگانان قرن شانزدهم تا اوایل قرن هجدهم را مسجل می سازد. لذا، این اسناد حاوی اطلاعاتی در مورد روند توسعه مناسبات میان دولت مسکو و ایران در اواخر قرون شانزدهم تا هفدهم، پیرامون سیاست داخلی صفویان، ظرافتهای مراسم استقبال از سفرای میهمان در مسکو، سنتهای دیپلماتیک ایران، درک و شناخت نمایندگان فرهنگ شرقی اسلامی و واقعیتهای دینی و مذهبی، زندگی روزمره و سیاست داخلی روسیه است.
با اجرای این پروژه بخش مهم و اساسی از مکاتبات دیپلماتیک دو قرن منتشر خواهد شد.
اخبار پروژه
